Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθμ. 2641/2023 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, επί υποθέσεως που χειρίστηκε το δικηγορικό μας γραφείο, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 914, 928 εδ. β’, 929 εδ. β’, 297 και 298 ΑΚ, σε περίπτωση αδικοπραξίας, αξίωση για αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση (λόγω ηθικής βλάβης) έχει μόνον ο ζημιωθείς αμέσως από την πράξη, όχι δε και ο εμμέσως ζημιωθείς τρίτος (ΟλΑΠ 18/2004), εκτός αν η συμπεριφορά του αδικοπρακτούντος, αυτοτελώς θεωρούμενη, συνιστά και ως προς τον τρίτο είτε αδικοπραξία, είτε αυτοτελή λόγο υποχρεώσεως για αποζημίωση (ΑΠ 461/1991).
Συνεπώς, αν κάποιος προβεί σε αδικοπραξία σε βάρος ανώνυμης εταιρείας, η τελευταία και όχι οι μέτοχοι αυτής έχουν έναντι του προσώπου αυτού αξίωση αποζημίωσης (ΕφΑΘ 924/1998, ΕλλΔνη 40 (1999) σελ. 406, 407).
Συναφώς προς τα παραπάνω, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 18, 22α, 22β του Ν 2190/1920, 31, 32 ΕμπΝ, 68, 714, 297 298 ΑΚ προκύπτει, ότι τα μέλη διοικητικού συμβουλίου ανώνυμης εταιρείας ευθύνονται έναντι του νομικού αυτού προσώπου, για τη ζημία που από πταίσμα τους προξένησαν στην εταιρεία, η ευθύνη τους δε αυτή υφίσταται και κατά τα άρθρα 914, 919 ΑΚ, όταν η ζημιογόνος πράξη τους, στρεφόμενη κατά της εταιρείας, αποτελεί και αδικοπραξία με την έννοια των διατάξεων των εν λόγω άρθρων. Στην περίπτωση αυτή, όταν δηλαδή η ζημιογόνος πράξη που αποτελεί και αδικοπραξία στρέφεται κατά του νομικού προσώπου της εταιρείας, την αξίωση προς αποζημίωση έχει το αμέσως ζημιωθέν νομικό τούτο πρόσωπο της εταιρείας, νομιμοποιούμενο να εγείρει την οικεία αγωγή κατά των μελών της διοικήσεως, κατά τους όρους του άρθρου 22β του Ν 2190/1920.
Οι κατ’ ιδίαν μέτοχοι της ανώνυμης εταιρείας, τυχόν υφιστάμενοι έμμεση ζημία, που μπορεί να συνίσταται στην πτώση της χρηματιστηριακής αξίας των μετοχών ή τη μείωση της εσωτερικής αξίας τους ή τη διανομή μικρότερου μερίσματος, δεν έχουν και αυτοί παράλληλα αξίωση αποζημιώσεως για τη ζημία τους αυτή, διότι δεν είναι οι αμέσως από την αδικοπραξία ζημιωθέντες. Όμως, κατά λογική ακολουθία των προεκτιθεμένων, έχουν και οι μέτοχοι αυτοτελή αξίωση αποζημιώσεως κατά των μελών της διοικήσεως της εταιρείας, όταν η ζημιογόνος πράξη των τελευταίων, αυτοτελώς θεωρούμενη, συνιστά συγχρόνως και παράνομη επέμβαση στην υπόσταση του μετοχικού δικαιώματος, συνιστά δηλαδή και ως προς τους μετόχους αδικοπραξία, από την οποία απορρέει άμεση και αυτοτελής υποχρέωση προς αποζημίωση (ΑΠ 1214/2021, ΑΠ 413/2020, ΤΝΠ Νόμος).
Στο ίδιο συμπερασμα καταλήγει και η με αριθμό 2060/2021 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, πάλι επί υποθέσεως που χειρίστηκε το δικηγορικό μας γραφείο, στην οποία απόφαση αναφέρεται ότι οι μέτοχοι έχουν αυτοτελή αξίωση αποζημίωσης κατά των μελών της διοίκησης της εταιρίας, όταν η ζημιογόνος πράξη των τελευταίων, αυτοτελώς θεωρούμενη, συνιστά συγχρόνως και παράνομη επέμβαση στην υπόσταση του μετοχικού δικαιώματος, συνιστά δηλαδή και ως προς τους μετόχους αδικοπραξία, από την οποία απορρέει άμεση και αυτοτελής υποχρέωση προς αποζημίωση (ΑΠ 413/2020, ΑΠ 1298/2006, ΕφΑΘ 4457/2009, ΠΠρΑΘ 4770/2011 ΤΝΠ NOMOΣ). Αυτό συμβαίνει όταν μέλη του Δ.Σ. που έχουν την πλειοψηφία και στο Δ.Σ. και στη Γ.Σ της εταιρίας, με πρόθεση να αποκομίσουν μόνο οι ίδιοι κέρδη από την αναμενόμενη με βεβαιότητα μεγάλη αύξηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας και να στερήσουν τα κέρδη αυτά από τον άλλο μέτοχο, με μεθοδευμένες και νομιμοφανείς ενέργειες μεταβιβάζουν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας σε άλλη που οι ίδιοι για τον σκοπό αυτό συστήνουν και μετέχουν, αποκλείοντας όμως από τη νέα αυτή εταιρία τον άλλο μέτοχο (ΕφΘεσσαλ 2337/2018 ΤΝΠ NOMOΣ). Αποζημιωτέα στην περίπτωση αυτή αξία των μετοχών δεν είναι η χρηματιστηριακή, αλλά η πραγματική ή εσωτερική τους αξία, η οποία προκύπτει από τη διαίρεση της πραγματικής αξίας της περιουσίας της εταιρίας (ίδια κεφάλαια εμφαινόμενα στον ισολογισμό) με το συνολικό αριθμό των μετοχών, σε δεδομένη χρονική στιγμή (ΑΠ 795/2000 ΕλλΔνη 2001.132).
