Η παραβίαση των διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) δεν θεμελιώνει αυτή καθ’ εαυτή υπαιτιότητα στην επέλευση αυτοκινητικού ατυχήματος, αποτελεί όμως στοιχείο, η στάθμιση του οποίου από το δικαστήριο της ουσίας θα κριθεί σε σχέση με την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συγκεκριμένης παραβάσεως και του επελθόντος αποτελέσματος (βλ. ΑΠ 1307/2017, ΑΠ 520/2011, ΑΠ 331/2011, ΑΠ 239/2011. ΑΠ 147/2011 στη ΝΟΜΟΣ). Ειδικότερα, από τον συνδυασμό των άρθρων 12, 19, 20 ΚΟΚ προκύπτει ότι οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν με σύνεση και με διαρκώς τεταμένη την προσοχή τους, να έχουν διαρκώς τον πλήρη έλεγχο του οχήματός τους ώστε να μπορούν σε κάθε στιγμή να εκτελούν τους απαιτούμενους χειρισμούς, ρυθμίζοντας προς τούτο την ταχύτητα του οχήματος, λαμβάνοντας συνεχώς υπόψη τους τις επικρατούσες συνθήκες, ιδιαίτερα δε τις συνθήκες κυκλοφορίας, κατά τρόπον ώστε να είναι σε θέση να διακόπτουν με ασφάλεια την πορεία του οχήματός τους προ οιουδήποτε εμποδίου που μπορεί να προβλεφθεί και το οποίο βρίσκεται στο ορατό μπροστινό τμήμα της οδού. Υποχρεούνται επίσης να μειώνουν την ταχύτητα του οδηγούμενου οχήματος, και, σε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτουν την πορεία, όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν.
Κατά το παραπάνω απόσπασμα της υπ. αρ. 502/2024 Απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, επί υποθέσεως την οποία χειρίστηκε το δικηγορικό μας γραφείο, αιτιολογείται το νομικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο, σε περιπτώσεις παραβίασης διατάξεων του ΚΟΚ, ενδέχεται να μην υπάρχει αποκλειστική υπαιτιότητα στον οδηγό που παραβίασε σήμα οδικής κυκλοφορίας ή άλλο κανόνα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Εξάλλου, μόνη δε η τήρηση των ελαχίστων υποχρεώσεων που επιβάλλει ο ΚΟΚ στους οδηγούς των οχημάτων κατά την οδήγησή τους δεν αίρει την υποχρέωσή τους να συμπεριφέρονται και πέραν των ορίων τούτων, όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν για την αποτροπή ζημιογόνου γεγονότος ή τη μείωση των επιζήμιων συνεπειών (ΑΠ 309/2019, ΑΠ 1754/2017).
Βεβαίως, πρέπει να τονιστεί ότι στην προαναφερόμενη υπόθεση, παρά το ισχύον νομικό πλαίσιο, αναγνωρίστηκε αποκλειστική υπαιτιότητα στον οδηγό του προκαλέσαντος το θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα οχήματος, και αποζημιώθηκαν πλήρως οι εντολείς μας (και συγγενείς-κληρονόμοι του θύματος), παρά την ανωτέρω πρόβλεψη, γεγονός που αποδεικνύει ότι σε τέτοιες περιπτώσεις, καθοριστικής σημασίας για την κατανομή της ευθύνης είναι οι ιδιαίτερες περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε το ατύχημα ή δυστύχημα.
